انواع ضایعات آهن

آهن ضایعاتی یا همان قراضه بخش‌هایی از آهن و فلزات هستند که به‌نظر معیوب و دور ریختنی هستند و به‌صورت مستقیم قابل استفاده نیستند اما تمام این ضایعات قابلیت استفاده مجدد و بازیافت دارند. ضایعات آهن پس از ذوب مجدد و اعمال یکسری تغییرات می‌توانند مجددا به صنعت باز گردند و در محصولات و کارخانه‌های مختلف مورد استفاده قرار بگیرند. بنابرایم ضایعات اهن دورریختنی نیستند اما معمولا با قیمت کمتری از قیمت آهن امروز به فروش می‌رسند. ضایعات نیز مانند سایر آهن‌آلات دسته‌بندی‌های مختلفی دارند که بسته به وزن، میزان خلوص و میزان کاربردی که دارند قیمت آن‌ها تغییر می‌کند. برای مثال ضایعات درجه یک قیمت بالاتری نسبت به درجه دو و سه دارد. در ادامه به معرفی انواع ضایعات و کاربرد آن‌ها اشاره می‌کنیم.

ضایعات آهن چیست؟

ضایعات یا قراضه آهن معمولا در صنایع مختلف مثل ساختمان‌سازی، خودروسازی، لوازم‌خانگی و… تولید می‌شوند و قابل‌استفاده مجدد و بازیافت هستند. قراضه و ضایعات آهن بعد از تولید محصولات اصلی مانند تیرآهن و میلگرد و ورق دور ریخته می‌شوند ولی می‌توان آن‌ها را جمع کرد و دوباره برای ساخت همان محصولات و یا محصولات دیگر به کار برد. ضایعات در انواع مختلفی در طبیعت رها می‌شوند؛ اما آن‌ها ارزش بالایی دارند و می‌توانند دوباره وارد چرخه تولید شوند. برخلاف محصولات فلزی که بر اساس ویژگی‌ها و کاربردشان قیمت‌گذاری می‌شدند، قراضه آهن را برحسب وزن خرید و فروش می‌کنند. البته بر اساس نوع آهن و قطعاتی که در آن وجود دارد نیز قیمت‌های متفاوتی ارائه می‌شود. به همین دلیل آهن قراضه از مهم‌ترین مواد اولیه کارخانه‌های ذوب‌آهن محسوب می‌شود. در برخی از موارد از اهن ضایعاتی در ساخت ورق نیز استفاده می‌شود که قیمت ورق آهن تولید شده با ضایعات ممکن است کمتر باشد.

انواع ضایعات آهن چیست؟

• سنگین بار: نوعی از ضایعات آهنی است که وزن آن معادل با یک تن است بر حسب متر مکعب و یا گاهی اوقات بیشتر از آن است.
• ضایعات ویژه : محصولات فولادی است که در ساختمان سازی مورد استفاده قرار می گیرد و شامل انواع خرده میلگردها، جدیدترین قیمت تیرآهن ، تیر، قوطی پروفیل و غیره می باشد.
• سوپر ویژه : ضایعاتی که از لحاظ کیفیتی و قیمت ارزش بالایی دارند و از آن ها به عنوان ضایعات سوپر ویژه استفاده می شود.
• درجه یک : ضایعات درجه یک نوعی از ضایعات هستند که در ترکیب شیمیایی خود عناصری مانند فسفر ، گوگرد، مس، کروم، نیکل و آهن دارد.
• درجه دو و درجه سه : ترکیبات شیمیایی ضایعات درجه ۲ و درجه ۳ مانند ضایعات نوع درجه ۱ است با این تفاوت که میزان این ترکیبات شیمیایی مقداری با یک دیگر متفاوت است.
• گالوانیزه: ضایعات نوع گالوانیزه مثلا از جنس ورق گالوانیزه از جنس فلز آهن می باشد که پوششی روی هم در ساختار خود دارد و در برابر زنگ زدگی مقاومت بالا تری دارد. برای اطلاع از قیمت ورق گالوانیزه به لینک درج شده مراجعه کنید.
• آلیاژی: ضایعات های آلیاژی در ساختار خود عناصری مانند نیکل ، کروم ، مولیبدن ، وانادیم و تنگستن دارد که اکثرا در مراکز تعمیرگاهی خودرو ساخته می شود و قیمت پایین تری دارد. برای اطلاع از قیمت ورق آلیاژی امروز به لینک درج شده مراجعه کنید.
• جلب : این نوع ضایعات همان قوطی های نگهدارنده مواد غذایی هستند.
• سوفاره آهن : ضایعات سوفاره براده‌های حاصل از ترشکاری مقاطع آهنی و فولادی هستند.

فواید استفاده از ضایعات آهن

ازجمله فواید بازیافت اهن رفع خطرات قراضه و ضایعات آن است. همچنین بازیافت قراضه باعث صرفه‌جویی‌های زیر می‌شود:

• ۹۰ درصد در مواد خام صرفه‌جویی می‌شود
• ۷۰ درصدی در انرژی صرفه‌جویی می‌شود
• ۸۶ درصد آلودگی هوا را کاهش می‌دهد
• کمک به ثبات قیمت بسیاری از محصولات

برای ساخت برخی از وسایل، محصولات و ابزار به جای استفاده از مواد اولیه می‌توان از مواد بازیافتی استفاده کرد، این کار هم برای صرفه‌جویی در مواد اولیه و هم برای کاهش آلودگی محیط‌ زیست مفید است. از کاربردهای این چنینی می‌توان به استفاده از آهن‌آلات قراضه و بازیافتی در سم‌زدایی پس آب‌های صنعتی اشاره نمود. فلزات ازجمله آهن را می‌توان بارها و بارها بازیافت و به‌طور مجدد استفاده کرد؛ بنابراین این قراضه‌های آهنی را می‌توان منابع تقریباً تمام‌نشدنی دانست که بسیار ارزشمند هستند.برای تبدیل فلزات قراضه به مواد اولیه جدید، به انرژی و وقت کمتری نیاز است. تصور کنید برای تولید فولاد ضدزنگ از معادل سنگ‌آهن تا کوره و بعد از آن چقدر انرژی و زمان نیاز هست، درحالی‌که می‌توان قراضه فولاد ضدزنگ را از میان ضایعات جمع‌آوری کرده و مستقیم یا با تغییرات کمتری دوباره استفاده کرد.وقتی برای تولید محصولات از ضایعات بازیافتی استفاده شود، هزینه تمام شده آن محصولات کمتر می‌شود؛ بنابراین تولیدکنندگان می‌توانند محصولات را با قیمت‌های مناسب و با ثبات‌تر روانه بازار کنند. 

کاربرد ضایعات آهن 

بازیافت ضایعات آهنی از نظر اقتصادی و زیست محیطی یک امری کاملا طبیعی است. آهن قراضه یکی از موادی است که به صورت بازیافت شده می‌تواند در موارد بسیاری مورد استفاده قرار بگیرد. آهن قراضه و آلومینیومی به صورت گسترده در صنایع به کار برده می‌شود. به‌عنوان مثال در پروژه‌هایی مانند:

• صنعت حمل‌ونقل
• ساخت خودرو
• هواپیما
•  الکترونیک
• حمل‌ونقل
• ساخت‌وساز
•  بسته‌بندی

و… مورد استفاده قرار می‌‍گیرد. همچنین یکی دیگر از کاربردهای اخیر آهن قراضه سم زدایی از فاضلاب‌های صنعتی است.

ضایعات آهنی و بازیافت‌های اهن با استفاده از کوره‌های قوس الکتریکی با تجهیزات با کیفیت بالا تبدیل کرد. از این روش می‌توان فولاد ضدزنگ را هم تولید کرد در دماهای بسیار کمتری نسبت به آلومینیوم اولیه ذوب شود و حتی انرژی کمتری را مصرف کند. مبلمان های فلزی اغلب با استفاده از فلزهای بازیافتی ساخته می‌شوند که بسیار زیبا و بادوام هستند و بسیاری از لوازم خانگی مانند نیکمت‌ها میزهای فلزی و با استفاده از ضایعات آهنی ساخته می‌شوند. همچنین از ضایعات آهن برای ساخت مجسمه‌ها، المان‌های شهری و آثار هنری، تولید مبلمان، میز و صندلی، ساخت ظروف آشپزخانه و نیز استفاده می‌شود. از طرفی بسیاری از صنایع دیگر از ضایعات برای کاهش هزینه‌های خود استفاده می‌کنند. البته دقت داشته باشید که ضایعات لزوماً کیفیت پایینی ندارند. برخی از ضایعات آهن دارای کیفیت بالایی هستند. بر اساس نیاز و نوع محصول از انواع قراضه استفاده می‌شود. برای مثال برای ساخت قوطی کنسرو و قوطی نوشابه از ضایعات آلومینیوم و استیل استفاده می‌شود.

ضایعاتی ساختمانی چیست؟

نخاله‌های سازمانی به چند دسته تقسیم بندی می‌شوند که برخی از آن ها عبارت اند از : انواع آجرها و بلوکه ها که می بایست شکسته یا انتقال داده شوند. نوعی دیگر از نخاله ها وجود دارد که قابلیت بازیافت دارند مانند انواع پسماندهای آهنی ، چدنی و آلومینیومی در نهایت یسماندهایی هستند که از عملیات ساخت وسار و تخریب و بازسازی ساختمان به صورت ناخواسته و تصادفی برجامانده است . و به آن ها پسماند ساختمانی گفته می شود. به طورکلی حدود ۱۰ الی ۱۵ درصد از کل مصالحی که در ساختمان استفاده می‌شود را ضایعات غیرفلزی مانند انواع آجر، بتن‌، چوب و پلاستیک تشکیل می‌دهد. در مقابل برخی از پسماندها را فلزاتی نظیر آهن قراضه، مس، آلومینیوم و چدن تشکیل می‌دهند که خریداران خاص خود را دارد.

پرسودترین ضایعات آهن 

اگر به قبرستان ماشین‌ها بروید یا جایی که ماشین‌های خراب و بلا استفاده را جمع می‌کنند، مقدار زیادی ضایعات فلزی می‌توانید پیدا کنید که ذوب و تبدیل ان‌ها به شمش سود زیادی دارد. همچنین جایی که نخاله‌های ساختمانی وجود دارد یا ساختمان‌ها را به دلایل مختلف تخریب می‌کنند نیز ضایعات پرسود پیدا می‌شود. زباله‌های خانگی و زباله‌های مربوط به آهنگری‌ها، کارخانه‌ها، ریخته‌گری‌ها نیز جزو جاهایی هستند که ضایعات آهن در آن‌جا پیدا می‌شود.  ضایعات فلزی غیر آهنی که عموماً ارزش بیشتری دارند در ساختار خود دارای عناصر و فلزاتی مثل زینک، مس، آلومینیوم، قلع، منیزیم و نیکل هستند و این عناصر معمولا در ضایعات برنجی، اآلومینیومی و مسی یافت می‌شوند.

فرایند بازیافت ضایعات آهن

• جمع‌آوری کردن ضایعات
• جدا کردن ضایعات
• خرد کردن و یکدست کردن ضایعات
• ذوب کردن ضایعات مختلف
• خالص کردن ضایعات از مواد اضافی و بهبود خصوصیات
• منجمد کردن
• منتقل کردن

بعد از جمع‌آوری و دسته‌بندی ضایعات فلزی، آن‌ها را به قطعات ریزتر خرد می‌کنند. این باعث می‌شود راحت‌تر گرما دیده و ذوب شوند. فلزات خردشده را در کوره‌های مختلف حرارت داده و تا درجه خلوص موردنیاز می‌رسانند. سپس فلزات ذوب‌شده را خنک می‌کنند و به‌عنوان محصولات پیش‌ساخته و نیمه آماده برای ساخت محصولات دیگر به کارخانه‌ها ارسال می‌شود. 

 ابزار و تجهیزات لازم برای بازیافت ضایعات آهن 

بازیافت ضایعات آهن نیز مانند تمام محصولات بازیافتی تجهیزات مخصوص به خود را دارد برای بازیافت ضایعات از ابزارهای جداساز، ابزارهای خردکننده و بزارهای پرس کننده استفاده می‌شود. هرکدام از این ابزارها در مراحل مختلفی از بازیافت آهن قراضه استفاده می‌شود.

دلایل استفاده از ضایعات آهن

منابع فلزی مثل آهن نیز همانند منابع دیگر کره زمین روزبه‌روز کاهش می‌یابند و ما انسان‌ها وظیفه داریم که در جهت حفظ این منابع تلاش کنیم. بازیافت و استفاده مجدد از منابع فلزی می‌تواند کمک زیادی به این موضوع کند. علاوه بر این با جمع‌آوری قراضه و ضایعات آهن از طبیعت، به حفظ محیط‌ زیست نیز کمک می‌کنیم. 

نکات مهم جمع‌آوری ضایعات

در فرایند جمع‌آوری قراضه و ضایعات آهن باید دقت کافی را داشت و برخی از اصول را رعایت کرد. به دلیل وجود برخی مواد سمی در میان قراضه‌ها، احتمال به خطر افتادن سلامتی افراد درگیر در آن کار، وجود دارد. مواد سمی همچون برلیوم، جیوه، کادمیوم و… در میان آلیاژ قراضه‌های آهن وجود دارد.

جمع‌بندی

در این مقاله قصد داشتیم تا شما را با ضایعات، انواع آن و کاربردهایش در صنعت آشنا کنیم. نحوه جداسازی و الک کردن آن ها از آهن آلات سالم را توضیح دادیم و با ساختار کلی فرآیندی کاری از ابتدا تا انتها شما را آشنا کردیم. برای خرید مقاطه آهنی شما می‌توانید به آهن رسان اعتماد کنید. آهن رسان با بیش از سی سال تجربه این امکان را در اختیار شما قرار داده تا به‌صورت تلفنی ثبت سفارش کنید یا از قیمت لحظه‌ای انواع مقاطع آهنی باخبر شوید. شما میتوانید با کارشناسان ما تماس بگیرید و از مشاوره رایگان نیز بهره مند شوید.

سوالات متداول

بازیافت ضایعات آهنی چه مزیت هایی دارد؟

بازیافت ضایعات آهنی سبب صرفه جویی در مصرف مواد خام و همچنین صرفه جویی در انرژی و کاهش آلودگی هوا وغیره می شود.

ضایعات چیست؟

ضایعات به موادی گفته می شود که براساس استانداردهای تولید محصولات فولادی معیوب محسوب می شود و به همین دلیل وارد فرآیندی به نام نورد نمی شود و امکان دارد که به عنوان قراضه های آهنی هم به فروش بروند