این ماده معدنی طبیعی، از سیلیکاتهای معدنی با الیاف نازک تشکیل شده است. آزبست به دلیل خواصی مانند مقاومت در برابر حرارت، مواد شیمیایی و کشش، در صنایع ساختمانی و صنعتی کاربرد گستردهای دارد. بیشتر نیز در عایق بندی، لولهکشی، سقف سازی و تولید سیمان آزبستی مورد استفاده قرار میگیرد. با این حال، تحقیقات پزشکی نشان داد که این ماده میتواند منجر به بیماریهای خطرناکی مانند سرطان ریه و آزبستوز شود. امروزه، با افزایش آگاهی درباره خطرات آزبست، استفاده از آن کاهش یافته و مواد جایگزین نظیر پشم سنگ و پشم شیشه جای آن را گرفتهاند. برای آگاهی از قیمت این مواد و قیمت آهن امروز میتوانید از کارشناسان آهنرسان مشاوره بگیرید.
انواع آزبست و محصولات آن
آزبست به انواع مختلفی تقسیم میشود که هر نوع آن، ویژگیها و کاربردهای مخصوص به خود را دارد. یکی از رایجترین انواع آزبست، کریزوتیل بوده که به دلیل الیاف سفید و انعطاف پذیری بالا، در تولید لولهها و عایقهای حرارتی مورد استفاده قرار میگیرد. آموسیت یا آزبست قهوهای نیز به دلیل مقاومت در برابر حرارت، در تولید تختههای عایق حرارتی کاربرد دارد. کروسیدولیت یا آزبست آبی به دلیل مقاومت شیمیایی و ساختار فیبری خاص، در تولید وسایلی که در محیطهای خورنده قرار دارند، استفاده میشود.
ترمولیت و آنتوفیلیت نیز معمولاً در ترکیب با سایر مواد معدنی به کار میروند و در صنایع عایق سازی و سیمان؛ نقش دارند. با این حال، تمامی این انواع آزبست به دلیل خطرات مشابهی که برای سلامتی دارند، امروزه کمتر مورد استفاده قرار میگیرند. دقت داشته باشید؛ قیمت این الیافهای معدنی هم مانند قیمت پشم سنگ به صورت متغییر بوده و همیشه ثابت نیست.
مهمترین فرآوردههای آزبستی
در گذشته، آزبست در تولید محصولات مختلفی به کار گرفته میشد که برخی از آنها هنوز در ساختمانهای قدیمی قابل مشاهدهاند. محصولات سیمانی آزبستی از جمله مهمترین فرآوردهها بودند که در تولید سقفها و لولههای فاضلاب کاربرد داشتند. همچنین، پارچههای آزبستی به دلیل خاصیت ضد آتش برای لباسهای ایمنی و پردههای مقاوم در برابر حرارت استفاده میشدند. ترمز و کلاچ خودروها نیز از دیگر محصولاتی بودند که آزبست در آنها نقش مهمی داشت.
از دیگر فرآوردههای آزبستی میتوان به واشرها، عایقهای صوتی و حرارتی و کاشیهای کف اشاره کرد. این محصولات به دلیل دوام و کارایی بالا؛ بسیار محبوب هستند اما خطرات ناشی از آزاد شدن الیاف آزبست در محیط باعث شده که جایگزینهای ایمنتری همچون پشم شیشه در تولید آنها به کار گرفته شود. قیمت پشم شیشه خیلی بالا نبوده و برای خرید آن، نیازی به سرمایه زیادی ندارید.
ویژگیهای آزبست
آزبست به دلیل ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی خاص خود به یکی از پرکاربردترین مواد معدنی صنعتی تبدیل شده است. این ماده دارای الیاف نازک و منعطف بوده که میتواند به راحتی در محصولات مختلف استفاده شود. مقاومت بالا در برابر حرارت، مواد شیمیایی و سایش، از جمله ویژگیهای اصلی آن به شمار میرود. آزبست همچنین به عنوان عایقی موثر در برابر صدا و گرما شناخته میشود.
یکی دیگر از ویژگیهای مهم آزبست، پایداری آن در برابر شرایط محیطی است. این ماده به راحتی تجزیه نمیشود و همین موضوع باعث شده که در مصالح ساختمانی، دوام بالایی داشته باشد. اما این خاصیت، همراه با آزاد شدن الیاف ریز و خطرناک آن در هوا، تهدیدی جدی برای سلامت انسانها محسوب میشود.
کاربردهای آزبست
آزبست به دلیل ویژگیهای خاص خود در صنایع مختلف به کار گرفته میشود. در صنعت ساختمان، این ماده به عنوان عایق حرارتی در دیوارها، سقفها و کفها مورد استفاده قرار میگیرد. در صنعت حمل و نقل نیز آزبست برای ساخت ترمزها، کلاچها و قطعات موتوری کاربرد داشت. علاوهبر این، آزبست به دلیل مقاومت در برابر آتش، در تولید لباسهای ایمنی و وسایل حفاظتی مانند دستکشهای مقاوم به حرارت هم استفاده میشود.
در صنایع شیمیایی، آزبست به عنوان مادهای مقاوم در برابر خوردگی، در ساخت مخازن و لولههای صنعتی به کار میرود. همچنین، سیمان آزبستی که از ترکیب آزبست با سیمان تولید میشود، در ساخت لولههای فاضلاب و سقفهای سبک استفاده فراوانی دارد. برای خرید آهن آلات مختلف و استعلام قیمت آنها نیز میتوانید از کانال قیمت آهن مشهد کمک بگیرید. این کانال اطلاعات مفیدی در اختیارتان قرار میدهد تا خرید بهتری را تجربه کنید.
خطرات آزبست
استفاده از آزبست به دلیل الیاف ریز و قابل تنفس آن، خطرات جدی برای سلامتی به همراه دارد. وقتی این الیاف به هوا منتقل میشوند و توسط افراد تنفس میشوند، میتوانند در ریهها گیر کرده و مشکلات جدی ایجاد کنند. آزبست میتواند باعث بیماریهایی مانند آزبستوز (ضخیم شدن بافت ریه)، سرطان ریه و مزوتلیوما (نوعی سرطان نادر) شود.
خطرات آزبست به خصوص در محیطهای صنعتی و ساختمانی که این ماده به طور گسترده استفاده میشود، بیشتر است. افرادی مشغول به کار در این محیطها و کسانی که در ساختمانهای قدیمی زندگی میکنند، بیشتر در معرض این خطرات هستند. به همین دلیل، بسیاری از کشورها قوانین سختگیرانهای برای مدیریت و حذف آزبست تصویب کردهاند.
راههای جلوگیری از خطرات آزبست
برای کاهش خطرات آزبست، اولین قدم شناسایی محصولات و مصالح حاوی آزبست است. در ساختمانهای قدیمی، حذف ایمن آزبست توسط متخصصان آموزش دیده و با استفاده از تجهیزات مناسب، اهمیت بسزایی دارد. همچنین، در هنگام انجام تعمیرات یا بازسازی ساختمان، باید از شکستن یا تخریب مصالح حاوی آزبست جلوگیری کرد تا الیاف آن در هوا منتشر نشود.
استفاده از مواد جایگزین مانند پشم سنگ و پشم شیشه که خواص مشابهی دارند اما ایمنتر هستند، میتواند خطرات مرتبط با آزبست را به حداقل برساند. برای خرید انواع عایقها و مواد ساختمانی ایمن و همچنین خرید آهن آلات با چک، میتوانید از مجموعه آهنرسان بهعنوان مرجعی تخصصی در این زمینه راهنمایی دریافت کنید.
بیماریهای مرتبط با آزبست
قرار گرفتن طولانی مدت در معرض آزبست، میتواند باعث بروز بیماریهای جدی شود. آزبستوز یکی از این بیماریها بوده که به دلیل تجمع الیاف آزبست در ریهها ایجاد میشود و مشکلات تنفسی شدیدی را به وجود میآورد. سرطان ریه نیز یکی از نتایج خطرناک تماس با آزبست است که معمولاً در افرادی که سیگار میکشند، شدت بیشتری دارد.
مزوتلیوما، نوعی سرطان نادر و کشنده، به طور خاص با آزبست مرتبط است. این بیماری معمولاً در غشاءهای پوشاننده ریه یا شکم ایجاد میشود. دیگر مشکلات سلامتی مرتبط شامل تنگی نفس، درد قفسه سینه و کاهش عملکرد ریه است.
سخن پایانی
آزبست که زمانی به عنوان مادهای ارزشمند در صنایع مختلف شناخته میشد، امروزه به دلیل خطرات جدی آن برای سلامتی جای خود را به مواد ایمنتر داده است. آگاهی از خطرات آزبست و استفاده از جایگزینهای مناسب میتواند خطرات این ماده را به حداقل برساند. پشم سنگ و پشم شیشه جایگزینهای خوبی برای آزبست هستند.
سوالات متداول
1) آزبست چیست و چه کاربردی دارد؟
آزبست مادهای معدنی بوده که در گذشته به دلیل مقاومت بالا در برابر حرارت و مواد شیمیایی، در صنایع مختلف استفاده میشد.
2) چرا آزبست خطرناک است؟
الیاف آزبست میتوانند وارد ریه شوند و بیماریهایی مانند سرطان ریه و آزبستوز ایجاد کنند.
3) آیا آزبست هنوز در ساختمانها استفاده میشود؟
در بسیاری از کشورها استفاده از آزبست ممنوع بوده، اما ممکن است در ساختمانهای قدیمی یافت شود.
4) از چه جایگزینهای ایمنی برای آزبست میتوان استفاده کرد؟
به جای آزبست میتوانید از پشم سنگ و پشم شیشه بهره بگیرید.
5) چگونه جایگزینهای آزبست را میتوان تهیه کرد؟
برای خرید پشم شیشه و پشم سنگ یا سایر عایقها میتوانید با کارشناسان آهن رسان از طریق شماره تماس (05131916 ☎) ارتباط برقرار کنید.
