طی سالها اخیر، بازیافت و استفاده مجدد از مواد و پسماندها، موضوع مهم و موردتوجهای بوده است. «ضایعات ساختمانی» به معنای پسماندههایی هستند که در نتیجه کار ساختمانی ایجاد و رها میشوند، اعم از اینکه قبل از رها شدن، پردازش یا انبار شده باشد یا خیر! ضایعات ساختمانی در اصل، مخلوطی از مواد مازاد ناشی از پاکسازی محل، حفاری، ساخت و ساز، نوسازی، نوسازی، تخریب و … است. در ادامه این مقاله از مجله اینترنتی آهن رسان با ما همراه باشید تا نگاهی به اهمیت ضایعات ساختمانی و بازیافت آنها داشته باشیم.
ضایعات ساختمانی چیست؟
ضایعات ساختمانی به عنوان مصالح ساختمانی نسبتاً تمیز و ناهمگن تعریف میشوند که از فعالیتهای مختلف ساختمانی تولید میشوند. همانطور که میدانید چنین زبالههایی، خطرات زیادی برای محیط زیست ایجاد میکند. این امر صنایع ساختمانی را تحت فشار قرار داده است تا روشهای مناسبی را برای حفاظت از محیط زیست در تمامی صنایع از جمله ساختوساز در نظر بگیرند.
آسفالت و بتن نسبت به سایر نخالههای ساختمانی، ضایعات بیشتری دارند و طبق آمارهای به دست آمده، حدود 50 درصد از اجزای ساختمانی، به این دو مرتبط است. آسفالت یا بتن را میتوان در محل یا در یک مرکز بازیافت با استفاده از دکل خرد کن بازیافت کرد و حتی از این محصولات برای حمایت از ساخت جادهها و روسازیهای جدید استفاده کرد. فولاد را میتوان بدون تخریب ذوب و اصلاح کرد، به این معنی که میتوان آن را به طور دائم بازیافت کرد، و چوب را میتوان برای ساخت تخته خرده چوب، پالت یا ایجاد مالچ برای محافظت و بهبود خاک خرد کرد.
کمیت و کیفیت زبالههای ساختمانی تولید شده از هر پروژه خاص بسته به شرایط و نوع مصالح مورد استفاده در آن پروژه متفاوت است.
بازیافت مصالح ساختمانی در اصل، یکی از راههای مقابله با خطر زبالههای ساختمانی محسوب میشود؛ بنابراین اختراع فناوری مناسب برای بازیافت این مواد از اهمیت بالایی برخوردار است. به عنوان مثال، زبالههای بتن را میتوان خرد کرد و به عنوان سنگدانه بازیافتی استفاده کرد.
برای اطلاع از قیمت تیرآهن و قیمت میلگرد روی لینک کلیک کنید.
بررسی انواع ضایعات ساختمانی
ضایعات ساختمانی انواع مختلفی دارند که در ادامه در مورد هرکدام صحبت خواهیم کرد.هرکدام از این مصالح ساختمانی به اندازههای مختلفی ضایعات تولید میکنند. بهعنوان مثال: حدود 40 تا 50 درصد نخالههای ساختمانی را بتن، آسفالت، آجر، بلوک، سنگ و خاک، حدود 20 تا تا 30 درصد آن را چوب و حدود 20 تا 30 درصد دیگر را پسماندهای متفرقه مانند فلزات، گچ، شیشه، آزبست و سایر مواد عایق و پلیمری تشکیل میدهند.
طبق پروژهشهای انجام شده:
- به ازای تخریب هر متر مربع ساختمان 1.75 مترمکعب ضایعات ساختمانی ایجاد میشود که بهترین روش آن بازیافت است.
- تقریبا 66 درصد از ضایعات ساختمانی تولید شده در شهرها برای خاکبرداری و پروژههای ساختمانی و حدود 24 درصد برای تخریب ساختمانهای قدیمی است.
- همچنین حدود 8 درصد نخالهها مربوط به پروژههای راهسازی و 2 درصد نیز به اتلاف مصالح در پروژههای ساختمانی بر میگردد.
- بهطورکلی میتوان گفت که حدود 50 تا 80 درصد، قابلیت بازیافت و استفاده مجدد را دارد.
1. آجر
ضایعات آجر در نتیجه تخریب ایجاد میشوند و ممکن است با ملات و گچ آلوده شوند. ضایعات آجر گاهی با مواد دیگری مانند الوار و بتن مخلوط میشوند. در حال حاضر آجرها با خرد کردن و استفاده به عنوان مواد پرکننده بازیافت میشوند.
2. بتن
ضایعات بتن را میتوان به دلیل تخریب سازههای موجود و آزمایش نمونههای بتنی و غیره تولید کرد.
سنگدانه بتن خرد شده به عنوان جایگزینی برای سنگدانههای طبیعی در بتن جدید و همچنین در ساخت پایه جادهها و ترانشهها استفاده شده است.
3. فلزات آهنی
فلزات آهنی نوع دیگری از ضایعات است که نه تنها سودآوری بالایی دارد، بلکه میتواند تقریباً به طور کامل بازیافت شود. علاوه بر این، فلز آهنی را میتوان چندین بار بازیافت کرد.
4. سنگدانه
زبالههای بنایی در نتیجه تخریب ساختمانهای بنایی تولید میشود. میتوان آن را با خرد کردن ضایعات بنایی بازیافت کرد و به عنوان سنگدانه سنگ تراشی بازیافتی استفاده کرد.
کاربرد ویژه سنگدانههای بنایی بازیافتی استفاده از آن به عنوان بتن عایق حرارتی است. یکی دیگر از کاربردهای بالقوه سنگدانههای بنایی بازیافتی، استفاده از آن به عنوان سنگدانه در آجرهای رسی سنتی است.
5. فلزات غیر آهنی
آلومینیوم، مس، سرب و روی نمونههایی از ضایعات مواد غیرآهنی هستند که در کارگاههای ساختمانی تولید میشوند. اکثر این مواد قابل بازیافت هستند.
6. کاغذ و مقوا
کاغذ و مقوا نوع دیگری از مواد زائد است که تخمین زده میشود یک سوم زبالههای ساختمانی و تخریبی را تشکیل دهد. این مواد زائد برای تولید محصولات کاغذی جدید بازیافت و دوباره پردازش میشوند.
7. پلاستیک
ضایعات پلاستیکی در صورتی که این مواد به طور جداگانه جمع آوری و تمیز شوند، برای بازیافت بهترین امکان را دارند. اگر زبالههای پلاستیکی با سایر پلاستیکها یا آلایندهها مخلوط شوند، بازیافت دشوار است.
پلاستیک ممکن است بازیافت شود و در محصولاتی که به طور خاص برای استفاده از پلاستیک بازیافتی طراحی شدهاند، مانند مبلمان خیابانی، سقف و کف، مانع صوتی پنجره PVC، کانال کابلی، پانل استفاده شود.
8. الوار
ضایعات الوار حاصل از کارهای ساختمانی و تخریب به مقدار زیادی در سراسر جهان تولید میشود. الوار کامل حاصل از کار ساخت و ساز و تخریب را میتوان به راحتی و به طور مستقیم برای استفاده مجدد در سایر پروژههای ساختمانی پس از تمیز کردن، میخ زدایی و اندازهگیری مورد استفاده قرار داد.
طی سالهای اخیر بازیافت نخاله های ساختمانی در کشورهای پیشرفته با روشهای عملی و کنترلهای موثر انجام شده است. در آمریکا، اتحادیه اروپا و ژاپن، اقداماتی زیادی در این زمینه انجام شده است.
در آمریکا، آژانس حفاظت محیط زیست (EPA) نقش مهمی در ضایعات ساختمانی دارد؛ این درحالی است که بازیافت نخاله های ساختمانی در اروپا، توسط انجمن تخریب اروپا (EDA) انجام میشود و وظایفی مشابه آژانس حفاظت محیط زیست آمریکا دارد. اهمیت بازیافت نخالههای ساختمانی در کشورهای اروپایی به قدری است که طبق گزارشهای انجام شده، حدود 30 سال پیش، 90 درصد یا بیشتر از ضایعات ساختمانی بازیافت شدهاند. برای این منظور حتی کارخانه های بازیافت نخاله های ساختمانی زیادی در کشورهای اروپایی به وجود آمدهاند.
حتی طی چندسال گذشته، بازیافت نخاله های ساختمانی در ایران هم اهمیت زیادی داشته است.
درجهبندی انواع ضایعات ساختمانی
ضایعات آهنی ساختمانی درجهبندی مختلفی دارند که در ادامه توضیح میدهیم.
۱. درجه یک (سنگین بار)
این دسته شامل ضایعات آهن سنگین می شود؛ مانند:
- لوله سیاه صنعتی
- قوطی و پروفیل بدون زنگ زدگی
- انواع لوازم موتوری سبک و سنگین
- شاسی اتومبیل سنگین
- سروته آبگرم کن بدون سرب
- انواع ورق های روغنی و سیاه رنگ دار
- ریل قطار
- آهن آلات شرکت برقی با مجوز سروته شوفاژ بدون سرب
- انواع چرخ دنده
- بدنه کشتی خردشده
- سیم و مفتول های کلافی
- و…
۲. درجه دو (سبک بار)
این نوع ضایعات ساختمانی نسبت به نوع قبلی، وزن کمتری دارند؛ مانند: ضایعات آهن درب و پنجره، تنه دوچرخه و موتورسیکلت، آبگرم کن بدون رسوب برش خورده، لوله بار گالوانیزه، لوله بار سبک، انواع توری، سیم جوش (با سی درصد کسر)، تسمه های کلاف شده، میلگرد کلاف شده، ورق های گالوانیزه، اتصالات گالوانیزه، بسته بندی بدون زنگ زدگی و فنرهای بانداژ. ابعاد این رده بزرگ می باشد.
۳. درجه سه
حلب نو و کهنه، ورق گالوانیزه مستعمل و رنگ خورده، منبع اگزوز و شلنگ های فشارقوی سوخته بهعنوان ضایعات ساختمانی درجه سه شناخته میشوند.
۴. درجه چهار
این ضایعات مصالح ساختمانی در جدول، در ردیف آخر یعنی درجه چهار واقع شده و سفال آهن در این دسته قرار دارد.
انواع روشهای مدیریت نخالههای ساختمانی
روشهای مدیریت نخالههای ساختمانی را میتوان به 3 دسته تقسیم کرد:
- انباشت ضایعات
- دفن ضایعات
- بازیافت نخالههای ساختمانی
دو روش اول معمولا با مشکلات زیست محیطی زیادی همراه هستند و مطلوبترین این روش، در اصل همان بازیافت نخالههای ساختمانی است.
انباشت ضایعات
انباشت ضایعات یکی از رایجترین روشهای دفع نخالههای ساختمانی است. در این روش، غیر از ورود مواد خطرناک و مضر به درون خاک، مشکلات تنفسی تنفسی برای انسانها، بر فتوسنتز گیاهان و زندگی جانوران هم ایجاد میشود. تقریبا میتوان که انباشت ضایعات امروزه در کشورهای پیشرفته منسوخ شده است.
دفن ضایعات
یکی از اصلی ترین روش دفع نخاله ساختمانی، دفن ضایعات است که هزینه پایینی دارد و به همین دلیل خیلی از افراد، با این روش موافق هستند. اشغال سطح بالایی از زمین، ایجاد مشکلات زیست محیطی، تولید گاز سمی سولفید هیدروژن شده را میتوان از معایب این نوع روش دانست. همچنین دفن غیراصولی ضایعات ساختمانی باعث آلودگی آب وخاک شده و این امر شیوع بیماریهای واگیرداری مانند سالک را در پی دارد.
بازیافت نخاله های ساختمانی
نسبت به روش قبلی، بازیافت نخالههای ساختمانی، طیف گستردهای از مزایای دارد و طبق گزارشهای انجام شده، از 600 میلیون تن زباله C&D تولید شده، تقریباً 455 میلیون تن به طور موثر بازیافت میشود و 145 میلیون تن به محل دفن زباله فرستاده میشود. در حالی که این نسبت به طور قابل توجهی بیشتر از بسیاری از جریانهای زباله دیگر است، اما همچنان نشان میدهد که مقدار زیادی زباله به محل دفن زباله فرستاده میشود.
شاید بتوان گفت در میان بازیافت ضایعات ساختمانی، ضایعات فلزی جایگاه ویژهای دارند. بازیافت چنین محصولاتی علاوه بر حفاظت از محیط زیست و کاهش تولید گاز گلخانهای، حتی باعث کاهش قیمت تمام شده این محصولات خواهد شد و به آن سبب اشتغال زایی خواهد شد. بتن یکی از پرمصرف ترین مصالح مورداستفاده در صنعت ساخت وساز است که قابلیت بازیافت دارد.
آشنایی با مزایای اقتصادی بازیافت ضایعات ساختمانی
بتن، کاشی، آجر، خاک و سرامیک از مهمترین انواع ضایعات ساختمانی هستند که بهعنوان مواد پرکننده یا استفاده از استفاده از ضایعات بتنی در راه سازی به عنوان جایگزین اساس و زیراساس شناخته میشوند. یکی از مهمترین مزایای اقتصادی بازیافت ضایعات ساختمانی این است که ایت بازیافت ضایعات مختلف علاوه بر کمک به حفاظت از محیط زیست به طور میانگین باعث صرفهجویی در موارد زیر خواهند شد:
- صرفه جویی ۷۰ درصدی در مصرف انرژی
- صرفه جویی ۹۰ درصدی در استفاده از مواد خام
- ۸۶ درصد آلودگی کمتر هوا
- ۴۰ درصد صرفه جویی در مصرف منابع آبی
- ۷۶ درصد کاهش آلودگی منابع آب
- و ۹۷ درصد صرفه جویی در استفاده از منابع
باتوجه به همه این موارد گفته شده، میتوان متوجه شد که بازیافت فواید اقتصادی زیادی نیز خواهد داشت؛ مانند:
- کاهش هزینه های دفع زباله
- صرفه جویی در هزینه مصالح اولیه
- ایجاد بازار کار
- و…
نخاله ساختمانی چیست؟
به پسماندهای ساختمانی، ضایعات ساختمانی یا زبالههای ساختمانی زائد در اصل همان نخاله ساختمانی گفته میشود. در اصل، خاله ساختمانی به مواد دور ریز، ضایعات ساختمانی و چیزهایی گفته می شود که در کارهای عمرانی و ساخت و ساز به صورت ناخواسته تولید می شوند. این مواد زائد جامد از تخریب، نوسازی، احداث و عملیات مختلف بر روی سازه ها، راه ها، پل ها و ساختمان ها به وجود می آیند. مثال: پاره آجر که از شکستن آجر به وجود آمده یک نوع زباله ساختمانی است.این نخالهها در فعالیتهای عمرانی و ساختوساز به صورت ناخواسته و تصادفی تولید خواهند شد. در اصل این مواد، مواد زائدی هستند که طی عملیاتهای زیر احداث خواهند شد:
- احداث
- تعمیر
- نوسازی یا تخریب سازهها
- اعم از راهها
- ساختمانها
- مجتمعهای مسکونی
- اداری، تجاری و …
طبقهبندی انواع نخالههای ساختمانی
نخالههای ساختمانی انواع مختلفی دارند که در ادامه آنها را معرفی خواهیم کرد:
مصالح ساختمانی
مصالح ساختمانی از برجستهترین انواع مصالح مورد استفاده در ساخت و ساز هستند. پروژههای ساختمانی انواع مختلفی دارند. خواه پروژههای ساخت و ساز، تخریب، مرمت یا بازسازی اولیه باشند، همیشه از مصالح ساختمانی استفاده میشود و پسماند مصالح ساختمانی نیز به همراه دارد. برخی از رایجترین نمونههای این مواد عبارتند از میخ، سیم کشی، عایق، میلگرد، چوب، گچ، ضایعات فلزی، سیمان و آجر. هنگامی که این مواد به زباله تبدیل میشوند، بسیاری از اوقات به این دلیل است که آسیب دیدهاند. اگرچه در برخی موارد به این دلیل است که آنها به سادگی استفاده نشده بودند. خبر خوب در مورد این مواد این است که بسیاری از آنها قابل بازیافت هستند.
یک ماده خاص که میتواند به طرق مختلف مورد استفاده مجدد قرار گیرد، چوب است. هر زمان که ضایعات چوبی وجود داشته باشد، میتوان آن را بازیابی کرد تا برای پروژههای ساختمانی جدید استفاده شود. دفع این نوع زبالهها معمولاً بسیار ابتدایی است، اما هنوز هم باید به روشهای مناسب دفع شوند. سیمان، گچ و آجر به طور کلی خرد میشوند و میتوانند در پروژههای ساختمانی آینده استفاده شوند. تا زمانی که مواد در یک سطل زباله مناسب نگهداری میشود، یک شرکت بازیافت یا مدیریت زباله برای جمع آوری آن میآید.
مواد لایروبی
مواد لایروبی به عنوان موادی توصیف میشود که از طریق آمادهسازی یک محل تخریب یا ساخت و ساز حذف میشوند. به بیان ساده، اینها بخشهایی از طبیعت مانند درختان، کنده درختان، سنگها، خاک و گاهی قلوه سنگ هستند. اینها عموماً موادی نیستند که خطرناک تلقی شوند، اما باید توسط یک شرکت مدیریت زباله جمع آوری شوند که بتواند زبالهها و زبالههای مناسب را برای لایروبی مواد لایروبی کند. مواد خاصی را که میتوان از این ضایعات دوباره استفاده کرد، مانند چوب درختان ریشه کن شده را میتوان برای بازیافت به کارخانه برد. بازیافت و دفع صحیح منابع طبیعی از مهمترین جنبههای دفع مواد لایروبی است.
زبالههای خطرناک
زبالههای خطرناک یکی از مهمترین انواع زبالههای ساختمانی هستند که باید بتوانید آنها را شناسایی و مدیریت کنید. این نوع زبالهها نه تنها برای افرادی که در اطراف کار میکنند و با آنها کار میکنند خطرناک است، بلکه در صورت عدم مدیریت صحیح میتواند خطراتی را برای عموم مردم ایجاد کند. زبالههای خطرناک را میتوان در محل پروژههای ساخت و ساز، تخریب، مرمت و بازسازی تولید کرد. بسیاری از ضایعات میتواند از مصالح رایج مورد استفاده در ساختمان باشد.
برخی از برجستهترین نمونههای زبالههای خطرناکی که از ساختمانسازی خارج میشوند عبارتند از: سرب، آزبست، گچ تخته، رقیقکنندههای رنگ، رقیقکنندهها، جیوه، لامپهای فلورسنت و قوطیهای آئروسل. دفع مناسب این مواد خطرناک منطقهای است که شرکتهای پاکسازی محیطی در آن مفید هستند. دفع مواد خطرناک تحت قوانین سختگیرانه ایالتی و فدرال تنظیم میشود. عدم رعایت هر یک از این مقررات نه تنها میتواند منجر به قرار گرفتن افراد و محیط در معرض سموم خطرناک شود، بلکه میتواند جریمهها و مجازاتهای سنگینی را نیز به همراه داشته باشد.
مواد زائد تخریب
انواع خاصی از زباله وجود دارد که در پروژههای تخریب رایج است. به همین دلیل، آنها تمایل دارند به چند نوع فرعی تقسیم شوند. آزبست و عایق انواع عمده زبالههای تخریب هستند و همچنین مواد بسیار خطرناکی هستند. آزبست میتواند خطر ابتلا به بیماریهای ریوی و سرطان را افزایش دهد. این به این دلیل است که آزبست میتواند تکههای بسیار ریز تولید کند که به راحتی قابل استنشاق هستند. با این حال، تابشی وجود دارد که به طور کامل از آزبست ساخته نشده است.
مشکل این است که حتی اگر عایق حاوی مقدار کمی آزبست باشد، باز هم بسیار خطرناک است. یکی دیگر از انواع فرعی زبالههای تخریب، مواد غیر آزبست مانند بتن، آجر، کاشی و سرامیک است. بتن مسلح برای بازیافت بسیار ارزشمند است، زیرا میتوان از آن برای ساخت بتن جدید استفاده مجدد کرد. این نوع مواد را میتوان در محل پروژهای که برای آن استفاده میشود خرد کرد.
این امر هزینههای حمل و نقل را پایین نگه میدارد زیرا نیاز کمتری به استفاده از وسیله نقلیه وجود خواهد داشت. چوب، شیشه و پلاستیک تحت دسته سوم مواد زائد تخریب قرار میگیرند. چوبهای این مکانها را میتوان به همان روشی که در بالا ذکر شد دفع کرد. پلاستیک منبع اصلی حجم زبالههای ایجاد شده در پروژههای تخریب و ساخت و ساز است. بخشی از این امر به این دلیل است که پلاستیک با بسیاری از موادی که برای ساخت ساختمانها استفاده میشود مخلوط میشود. بسیاری از پلاستیکهایی که نیاز به دفع مناسب دارند عبارتند از فوم، سایدینگ پی وی سی و لولههای PEX.
زبالههای تصفیه شده حاوی مواد خطرناک
بسیاری از انواع پروژههای ساختمانی از چوبها، شیشهها و پلاستیکهایی استفاده میکنند که معمولاً حاوی مواد خطرناک هستند. همچنین مخلوطهای قیری حاوی قطران زغال سنگ نیز وجود دارد که معمولاً خطرناک هستند. همچنین فلزات زیادی مانند مس، برنز، برنج، آلومینیوم، آهن، فولاد و قلع وجود دارد که همگی به عنوان غیر خطرناک طبقه بندی میشوند. برخی از فلزات خطرناک که باید در نظر گرفته شوند کابلهای حاوی نفت، قطران زغال سنگ و سایر مواد خطرناک هستند. سپس خاکها و سنگهایی هستند که میتوانند به مواد خطرناک آلوده شوند.
نمونهای از این میتواند هر مادهای اعم از قطعات آزبست و همچنین مواد حاوی آزبست باشد. مواد گچ مانند دیوارهای خشک و سایر ضایعات سنگ تراشی در صورتی که حاوی مواد خطرناک نیز باشند میتوانند به عنوان مواد خطرناک طبقه بندی شوند. و در نهایت رنگها، لاکها، چسبها و درزگیرهایی که حاوی حلال هستند نیز جزو زبالههای خطرناک دسته بندی میشوند. بهتر است بدانید که آیا از مواد تصفیه شده استفاده میکنید تا بررسی کنید که آیا آنها خطرناک هستند یا خیر، که روند دفع چنین موادی را بسیار آسانتر میکند.
سخن پایانی
در این مقاله در مورد اهمیت بازیافت ضایعات ساختمانی صحبت کردیم. همانطور که گفته شد، ضایعات ساختمانی به هرگونه مصالح ساختمانی و پسماند جامد اطلاق میشود که از عملیات تعمیر، نوسازی، بازسازی یا ساخت سازه جدید استخراج میشود. هنگامی که با زبالههای تخریب ترکیب میشود، اغلب به عنوان زبالههای ساختمانی و تخریب توصیف میشود. برخی از انواع زبالههای ساختمانی را میتوان بازیافت کرد، در حالی که برخی دیگر باید به طور مناسب دفع شوند؛ به این دلیل که خطرناک هستند. شناسایی و طبقه بندی زبالههای ساختمانی از آنجایی که آلودگی و خطر آسیب را کاهش میدهد، موضوع مهمی است که همواره باید موردتوجه باشد. سرامیک، بتن آجر، سفال، چوب، پلاستیک، مصالح فلزی و غیرفلزی از مهمترین نخالههای ساختمانی هستند.
اگر باوجود همه این موارد گفته شده، بازهم سوالی در این زمینه دارید یا اینکه در مورد بازیافت ضایعات ساختمانی اطلاعاتی دارید، میتوانید نظرات و سوالات خود را انتهای همین مقاله با ما در میان بگذارید.
برای اطلاع از وزن تیرآهن و وزن میلگرد، میتوانید به جدول وزنی هرکدام مراجعه کنید.
سوالات متداول
- ضایعات ساختمانی چیست؟
ضایعات ساختمانی همان پسماندههای پروژههای ساختمانی هستند که باید به بهترین شکل بازیافت شوند.
- انواع ضایعات ساختمانی کداماند؟
آجر، بتن، فلزات آهنی، پلاستیک، فلزات غیرآهنی و… از مهمترین ضایعات ساختمانی هستند.
- درجهبندی انواع ضایعات ساختمانی به چه صورت است؟
ضایعات ساختمانی بر اساس درجه بندی به 4 نوع، درجه یک، درجه دو، درجه سه و درجه چهار تقسیم میشوند.
- کدام مصالح ساختمانی بیشترین ضایعات تولید شده را دارند؟
حدود 40 تا 50 درصد نخالههای ساختمانی را بتن، آسفالت، آجر، بلوک، سنگ و خاک، حدود 20 تا تا 30 درصد آن را چوب و حدود 20 تا 30 درصد دیگر را پسماندهای متفرقه مانند فلزات، گچ، شیشه، آزبست و سایر مواد عایق و پلیمری تشکیل میدهند.
- چند درصد از نخالههای ساختمانی قابلیت بازیافت دارند؟
حدود 50 تا 80 درصد نخالههای ساختمانی قابلیت بازیافت و استفاده مجدد را دارند.