میلگرد خاموت یکی از انواع میلگردهایی است که به‌صورت حلقه‌ای و خمیده در ستون‌ها و تیرها به کار می‌رود. این نوع میلگرد معمولاً به‌عنوان نگه‌دارنده برای میلگردهای طولی عمل می‌کند. استفاده از میلگرد خاموت در سازه‌ها نقش مهمی در بهبود استحکام و طول عمر ساختمان دارد. برای اطلاعات بیشتر درباره میلگردها و قیمت میلگرد می‌توانید با کارشناسان فروش آهن‌رسان تماس بگیرید و از قیمت آهن امروز نیز مطلع شوید.
انواع میلگرد خاموت
میلگردهای خاموت با توجه به نحوه تولید ویژگی‌های متفاوتی دارند که هرکدام را برای نوع خاصی از سازه‌ها مناسب می‌کند. شما می‌توانید با انواع میلگرد خاموت آشنا شوید، قیمت آن‌ها را در صفحه قیمت میلگرد نیشابور در مشهد مشاهده کنید و برای خرید انواع میلگرد خاموت اقدام کنید.
انواع خاموت از نظر شکل
خاموتها از نظر شکل به دو نوع حلقه بسته و حلقه باز تقسیم می‌شوند. خاموت حلقه بسته، همان‌طور که از نامش پیدا است به‌صورت یک حلقه کامل طراحی‌شده و برای جلوگیری از نیروهای خمشی در تیرها و ستون‌ها استفاده می‌شود. در مقابل خاموت حلقه باز دارای شکل U یا L است و اغلب در انواع قلاب تک شاخه، رکابی (دوشاخه) و چند شاخه تولید می‌شود. این نوع خاموت برای کنترل نیروهای برشی در سازه‌ها مناسب است و به سازه‌ها استحکام بیشتری می‌بخشد.
انواع خاموت از لحاظ زاویه خم
از نظر زاویه خم خاموتها به دو دسته خاموت‌های سنتی و مهندسی تقسیم می‌شوند. خاموت‌های سنتی معمولاً با زاویه ۹۰ درجه خم می‌شوند و به روش دستی تولید می‌شوند. این نوع خاموتها در پروژه‌های ساده و سبک استفاده می‌شوند. در مقابل خاموت‌های مهندسی با زوایای خم ۴۵ الی ۱۳۵ درجه طراحی شده‌اند و از استحکام بیشتری برخوردارند. این نوع خاموتها برای سازه‌هایی با مهندسی پیچیده مقاوم‌تر هستند.
انواع خاموت از نظر نحوه تولید
میلگرد خاموت، در اشکال و اندازه‌های مختلفی تولید می‌شوند و هر کدام کاربرد خاص خود را دارند. از نظر نحوه تولید، میلگردهای خاموت به چند دسته اصلی تقسیم می‌شوند:
- خاموت‌های مارپیچی: خاموت‌های مارپیچی دارای شکل ظاهری دایره‌ای و مارپیچی هستند و برای تولید آن‌ها از آرماتور طولی استفاده می‌شود. این نوع خاموتها با استفاده از دستگاه CNC ساخته می‌شوند و به دلیل طراحی مارپیچی خود استحکام و انعطاف‌پذیری مناسبی دارند.
- خاموت‌های معمولی: خاموت‌های معمولی به شکل حلزونی تولید می‌شوند و از آرماتور عرضی برای ساخت آن‌ها استفاده می‌شود. این خاموتها هم به روش دستی و هم با دستگاه CNC تولید می‌شوند. خاموت‌های معمولی به دلیل سادگی و هزینه کمتر در پروژه‌های ساختمانی سبک‌تر استفاده می‌شوند.
- خاموت‌های سلولار: خاموت سلولار یکی از پیشرفته‌ترین انواع خاموت است که با خم بسته طراحی‌شده و از آرماتور عرضی تولید می‌شود. این نوع خاموت مقاومت بالایی در برابر نیروهای زلزله دارد و به‌صورت اتوماتیک با استفاده از دستگاه خاموت زن (Pi-Systems) تولید می‌شود. استفاده از این نوع خاموت در سازه‌های حساس و مقاوم توصیه می‌شود.
- خاموت‌های ربات: خاموت‌های ربات دارای گوشه‌هایی به شکل مربع هستند و از نظر ظاهری به خاموت مارپیچی شبیه‌اند. برای ساخت این خاموتها از آرماتور عرضی و دستگاه CNC استفاده می‌شود. این نوع خاموت به‌گونه‌ای طراحی‌شده که استحکام قابل قبولی را به همراه دارد.
نحوه استفاده خاموت در ساختمان
خاموتها در سازه‌های بتنی به میلگردهای طولی متصل می‌شوند تا مقاومت ساختمان را در برابر نیروهای برشی و لرزه‌ای افزایش دهند. برای اتصال خاموت به میلگرد از سیم مفتول با ضخامت ۱.۵ تا ۲ میلی‌متر استفاده می‌شود. این سیم به روش‌های مختلفی مانند گره پشت گردنی، لغزان و صلیبی به میلگرد متصل می‌شود. هرکدام از این گره‌ها با توجه به موقعیت و نیاز سازه انتخاب می‌شوند. به‌طور مثال در ستون‌ها و تیرهای بتنی گره پشت گردنی توصیه می‌شود.
نقش خاموت در ساختمان‌سازی
خاموتها در ساختمان‌سازی اجزایی حیاتی برای افزایش استحکام و ایمنی سازه‌ها هستند. در مناطق زلزله‌خیز وجود خاموتها به تقویت ستون‌ها و تیرهای بتنی کمک می‌کند. همچنین از شکست زودهنگام مقاطع بتنی در برابر نیروهای خمشی و برشی جلوگیری می‌نماید. این میلگردها با قرارگیری عمودی و گاهی به‌صورت مورب توزیع یکنواخت نیروها را در سازه فراهم می‌کنند و باعث شده ستون‌ها و تیرها بتوانند بارهای بیشتری را تحمل کنند.
با توجه به اینکه استفاده از خاموتها موجب افزایش مقاومت سازه‌ها در برابر نیروهای وارده می‌شود در انتخاب سایز میلگرد و خاموت‌های مناسب باید دقت کرد. برای این منظور می‌توانید انواع سایزهای میلگرد را به همراه قیمت در کانال قیمت لحظه‌ای میلگرد مشاهده کنید تا بهترین گزینه را برای پروژه خود انتخاب کنید. همچنین شما می‌توانید به‌راحتی انواع میلگرد را به‌وسیله‌ی خرید آهن آلات با چک تهیه کنید.
نحوه چیدمان خاموت
نحوه چیدمان خاموتها در سازه‌ها باید با رعایت مقررات ملی ساختمان و اصول مهندسی انجام شود تا ایمنی و عملکرد مناسبی را ایجاد کند. یکی از مهم‌ترین این نکات تعیین طول ناحیه بحرانی است که باید یک ششم ارتفاع آزاد ستون باشد. فاصله خاموتها نیز در ناحیه بحرانی دارای اهمیت زیادی است.
برای خاموت‌های بسته این فاصله نباید از ۲۴ برابر قطر خاموت، ۸ برابر قطر کوچک‌ترین میلگرد طولی ستون و نصف کوچک‌ترین ضلع مقطع ستون کمتر باشد. در دیگر نقاط نیز فاصله خاموتها نباید بیشتر از ۳۶ برابر قطر میلگرد خاموت و ۱۲ برابر قطر کوچک‌ترین میلگرد طولی باشد. رعایت این قوانین به افزایش استحکام سازه کمک می‌کند و از بروز خطرات احتمالی ناشی از زلزله جلوگیری می‌کند.
قوانین و اصول استفاده از خاموت در سازه
همانند بسیاری از کارهای دیگر، خاموت گذاری در ساختمان نیز با قوانین و اصولی امکان پذیر است. در خاموت گذاری طول ناحیه بحرانی از مقادیر گفته شده زیر نباید کمتر باشد.
- یک ششم ارتفاع آزاد ستون
- ضلع بزرگتر مقطع مستطیلی ستون
- قطر ستون
- 450 میلی متر
همچنین فاصل خاموت ها در ناحیه بحرانی نیز وقتی که نوع خاموت بسته باشد، از مقادیر زیر نباید کمتر باشد:
- 24 برابر قطر خاموت
- 300 میلی متر
- 8 برابر قطر کوچک ترین میلگرد طول ستون
- نصف کوچک ترین ضلع ستون
در دیگر قسمت های اعضا فشاری هم فاصله خاموت نباید بیش از مقادیر زیر باشد:
- 36 برابر قطر میلگرد خاموت
- 12 برابر قطر کوچک ترین میلگرد طولی
- 250 میلی متر
- کوچک ترین بعد عضو فشاری
توجه داشته باشید که فاصله خاموت ها از هم باید اندازه 20 سانتی متر باشد. خاموت ها را باید با سیم آرماتور به میلگردهای طولی متصل کنند. آرماتورها نباید در دمای کمتر از 5 درجه خم کاری شوند. برای خم کردن میلگردها باید از دستگاه مکانیکی استفاده شود.
ویژگی‌های خاموت
خاموت میلگرد ویژگی‌های خاصی دارند که آن‌ها را به یک جزء ضروری در ساختمان‌سازی تبدیل می‌کند. یکی از ویژگی‌های بارز خاموتها، توانایی آن‌ها در افزایش استحکام در برابر نیروهای خمشی و برشی است. این میلگردها به‌صورت عمودی و گاهی به شکل مورب درون بتن قرار می‌گیرند و به توزیع یکنواخت بارها کمک می‌کنند. ازاین‌رو خاموتها از شکست زودرس مقاطع بتنی جلوگیری کرده و عمر مفید سازه‌ها را افزایش می‌دهند. برای آشنایی بیشتر با این سؤال که میلگرد خاموت چیست؟ می‌توانید به مقاله مربوطه مراجعه کنید.
این میلگردها معمولاً از فولاد باکیفیت بالا ساخته می‌شوند تا بتوانند در شرایط مختلف آب و هوایی عملکرد مناسبی را داشته باشند. همچنین، با توجه به انواع مختلف خاموت می‌توان به‌راحتی آن‌ها را برای هر نوع پروژه ساختمانی و شرایط خاص طراحی و تولید کرد.
کاربردهای خاموت در صنعت ساختمان‌سازی
خاموتها یکی از اجزای کلیدی در صنعت ساختمان‌سازی هستند که به دلایل مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این میلگردهای قوی به بهبود استحکام و پایداری سازه‌ها کمک کرده و نقش مهمی در کنترل نیروهای کششی و برشی دارند. استفاده صحیح از خاموتها به تنهایی نمی‌تواند تضمین‌کننده کیفیت سازه باشد؛ بلکه ترکیب آن‌ها با انواع میلگرد برای ایجاد یک ساختار مقاوم و ایمن ضروری است. در ادامه به بررسی کاربردهای خاموت در صنعت ساختمان‌سازی خواهیم پرداخت.
افزایش مقاومت فشاری ستون: خاموتها به‌عنوان یکی از اجزای اصلی در سازه‌ها، نقش مهمی در افزایش مقاومت فشاری ستون‌ها ایفا می‌کنند. این میلگردها به‌صورت عمودی درون ستون‌ها قرار می‌گیرند و باعث می‌شوند که بارهای فشاری به‌طور یکنواخت توزیع شوند. با استفاده از خاموت استحکام و پایداری ستون‌ها به‌طور قابل‌توجهی افزایش می‌یابد.
جلوگیری از خم شدن میلگرد در بتن: خاموتها همچنین به جلوگیری از خم شدن میلگردهای اصلی در اثر نیروهای برشی کمک می‌کنند. این میلگردها به‌صورت مؤثری در برابر تنش‌های خمشی و برشی مقاوم هستند. این ویژگی باعث می‌شود که سازه‌ها از شکست‌های زودرس در هنگام بارگذاری محافظت شوند و عمر مفید آن‌ها افزایش یابد.
بهبود انعطاف‌پذیری ستون: استفاده از خاموت در ستون‌های ساختمان به بهبود انعطاف‌پذیری کمک می‌کند. با ایجاد یک شبکه متراکم از میلگردها، این خاموتها می‌توانند نیروهای وارده را بهتر تحمل کرده و از شکسته شدن ناگهانی ستون‌ها جلوگیری کنند. این ویژگی به‌ویژه در مناطق زلزله‌خیز بسیار مهم است.
جلوگیری از حرکت میلگرد در زمان بتن‌ریزی: یکی دیگر از کاربردهای مهم خاموتها، جلوگیری از حرکت میلگردهای اصلی در هنگام بتن‌ریزی است. با قرار دادن خاموتها در ساختار ستون می‌توان به‌سادگی از جابجایی میلگردهای اصلی جلوگیری کرد و بدین ترتیب کیفیت و یکپارچگی بتن‌ریزی حفظ می‌شود. این کاربرد نه‌تنها به افزایش استحکام کلی سازه کمک می‌کند بلکه از هدر رفت زمان و منابع نیز جلوگیری می‌کند.
مزایای استفاده از خاموت در بتن و سازه
- خاموت در سازه باعث ایجاد نظم بهتر و بیشتر می‌شود و به افزایش استحکام و مقاومت سازه نیز کمک زیادی می‌کند.
- از ایجاد ترک‌های ناگهانی مورب سازه جلوگیری می کند.
- مقاومت سازه را در برابر تنش های مختلف، نیروهای کششی، انقباض، پیچش و خزش افزایش می دهد.
- عملکرد لنگر خمشی آغازین را بالا می برد.
- به طور کلی خاموت موجب افزایش میزان مقاومت فشاری ستون ها، افزایش انعطاف پذیری ستون ها، جلوگیری از خم شدن میلگرد در ستون، جلوگیری از حرکت میلگردهای بتن در هنگان بتن ریزی و موجب افزایش عملکرد میلگرد در داخل بتن و ستون می شود.
سخن پایانی
میلگرد خاموت یکی از اجزای مهم در صنعت ساختمان‌سازی است که نقش بسیار مهمی در افزایش استحکام و ایمنی سازه‌ها دارد. آگاهی از ویژگی‌ها، انواع و نحوه نصب خاموتها نه‌تنها برای مهندسان و معماران بلکه برای تمامی افراد ضروری است. به‌این‌ترتیب با انتخاب مناسب و رعایت اصول طراحی می‌توان سازه‌های امن و پایدار ایجاد کرد که در برابر نیروهای طبیعی مقاوم است. همچنین عمر مفید و عملکرد بهتری نیز دارند.
سؤالات متداول
- خاموت چیست و چه کاربردی دارد؟
خاموت نوعی میلگرد است که به‌صورت حلقه یا قلاب طراحی‌شده و در صنعت ساختمان‌سازی برای افزایش استحکام سازه‌ها استفاده می‌شود. وظیفه اصلی خاموت جلوگیری از خم شدن میلگردها و افزایش مقاومت در برابر نیروهای برشی و خمشی است.
- خاموتها به چند نوع تقسیم می‌شوند؟
خاموتها بر اساس شکل به دو نوع اصلی خاموت‌های بسته (حلقه‌ای) و خاموت‌های باز (U یا L شکل) تقسیم می‌شوند. همچنین، می‌توان آن‌ها را بر اساس زاویه خم (سنتی و مهندسی) و نحوه تولید (مارپیچی، معمولی، سلولار و ربات) نیز دسته‌بندی کرد.
- نحوه استفاده از خاموت در ساختمان‌سازی چگونه است؟
خاموتها به میلگردهای طولی ستون‌ها و تیرها متصل می‌شوند. با استفاده از سیم مفتول و گره‌های مخصوصی برای اتصال آن‌ها استفاده می‌شود. این اتصالات موجب شده که خاموتها از حرکت میلگردها در زمان بتن‌ریزی جلوگیری کنند.
- چه عواملی در چیدمان خاموتها تأثیرگذار هستند؟
در چیدمان خاموتها باید به طول ناحیه بحرانی، فاصله خاموتها و شرایط بارگذاری توجه کرد. به‌طورکلی فاصله خاموتها در ناحیه بحرانی نباید کمتر از ۲۴ برابر قطر خاموت باشد و در سایر نقاط نیز این فاصله باید رعایت شود تا از شکست زودهنگام سازه جلوگیری شود.
- خاموتها چگونه به افزایش مقاومت ستون‌ها کمک می‌کنند؟
خاموتها با جلوگیری از خم شدن میلگردها در ستون‌ها باعث افزایش مقاومت فشاری و خمشی سازه‌ها می‌شوند. این میلگردها به‌عنوان یک شبکه حمایتی عمل کرده و از شکست ناگهانی ستون‌ها در برابر نیروهای وارده جلوگیری می‌کنند.
