تیرآهن IPE چیست؟

همان‌طور که می‌دانید یکی از به‌روزترین و مورد استفاده‌ترین متریال‌های ساخت سازه‌های ساختمانی و صنعتی تیرآهن است. تیرآهن با تحمل نیروهای وارده همانند استخوان‌بندی ساختمان عمل می‌کند. ویژگی یک تیرآهن مناسب همچون تیرآهن IPE می‌تواند مزیت‌های بسیاری را در مقایسه با متریال‌های قدیمی همچون بتن برای سازه شما به ارمغان بیاورد. اما تیرآهن چیست و تیرآهن آی پی ای چه تفاوتی با مدل‌های دیگر دارد؟از نظر معماران و مهندسان سازه، تیرآهن به عضوی طویل و مستقیم از جنس فولاد گفته میشود که کاربردهای بسیاری زیادی را همچون استفاده به‌عنوان پل و ستون دارد. تیرآهن‌ها نمونه‌های مختلفی داشته و از بسیاری از جهات با یکدیگر متفاوت هستند. دسته اول از تیرآهن‌ها شبیه به حرف انگلیسی I هستند که در میان متخصصان به تیرآهن معمولی شناخته می‌شود. دسته دوم از نظر ظاهر به شکل حرف H هستند که در کشور ایران به‌عنوان تیرآهن‌ هاش یا بال پهن شناخته می‌شود. هر تیرآهن از دو بخش بال و جان تشکیل شده است که بخش جان آن در برابر تنش‌های برشی و بال آن در برابر نیروهای خمشی از خود مقاومت نشان می‌دهد. تیرآهن IPE در استاندارد ارتفاع ۸۰ تا ۶۰۰ میلیمتر تولید می‌شود که البته در ایران بیشتر نمونه‌های ۱۲۰ تا ۳۰۰ میلیمتر آنها مورداستفاده قرار می‌گیرند. از این‌ رو، کارخانه‌های ایرانی نیز به تولید این دسته از تیرآهن آی پی ای روی آورده‌اند. در این مقاله از آهن رسان مرجع تخصصی قیمت آهن امروز با ما همراه باشید تا با تیرآهن IPE بیشتر آشنا شوید.

انواع استاندارد تیرآهن

تیرآهن INP

این نمونه تیرآهن بر اساس استانداردهای موجود در کشورهای چین و روسیه طراحی و تولید می‌شود. تیرآهن INP به نام‌های تیرآهن معمولی یا پروفیل نرمال نیز در میان متخصصان شناخته می‌شود. از نظر ظاهری نیز این تیرآهن ظاهری شبیه به تیرآهن‌های I دارند که با نگاه دقیق‌تر می‌توانید متوجه شوید که ضخامت بال‌های آن داینامیک است و با دور شدن از جان تیرآهن، ضخامت بال‌ها نیز کاهش میابد. این تیرآهن دارای قابلیت تحمل فشار کمتری نسبت به استانداردهای IPE اروپا است و ازاین‌رو قیمت آن نیز در بازار کمتر می‌باشد.

اولین تفاوت تیرآهن IPE با دیگر استانداردهای موجود این است که از نظر ظاهری این تیرآهن دارای بال‌های عریض‌تر و ضخامت جان کمتر است. ضخامت جان در این استاندارد با بال‌های تیرآهن برابر است و تفاوتی در میان آنها وجود ندارد. همان‌طور که اشاره کردیم این نمونه تیرآهن در ایران طرف‌داران بسیاری دارد و بسیار محبوب است، این تیرآهن با ارتفاع ۸۰ تا ۵۰۰ میلیمتر، طول ۱۶ تا ۱۸ متر و عرض ۴۶ تا ۲۲۰ میلیمتر توسط کارخانه جات بسیاری در ایران تولید و به بازار عرضه می‌شوند.

درواقع بیش از ۹۰ درصد طرح‌ها و پروژه‌های ساختمانی در ایران بر اساس کاربرد تیرآهن طراحی و ساخته می‌شوند. با وجود تولید تیر آهن IPE در ایران بازار واردات آن نیز داغ است و تیرآهن‌های IPE از کشورهای همچون اسپانیا، آلمان، کره و لهستان نیز به ایران وارد می‌شوند که همگی دارای استاندارد BS EN 10365 هستند.

از نظر ظاهری تفاوت زیادی در میان INP و IPE وجود ندارد و این موضوع می‌تواند سبب تشخیص اشتباه استاندارد تیرآهن حتی پس از انجام کار شود که باعث به‌وجودآمدن مشکلات بسیار زیاد برای سازه خواهد شد. برای اطلاع دقیق از تفاوت تیرآهن IPB و INP و IPE از همین رو قطعاً در زمان تحویل کردن تیرآهن برگه شناسنامه آن را نیز به طور کامل بررسی کنید. برند تیرآهن نیز می‌تواند اطلاعات بسیار زیادی را به شما بدهد. برای مثال بر روی محصولات کارخانه ذوب‌آهن اصفهان آرم ESCO در یک طرف بال و هر ۲ متر درج می‌شود.

تیرآهن IPB

این استاندارد تیرآهن نیز دارای بال‌های عریض‌تر از استانداردهایی همچون IPE هست. این مدل تیرآهن از استحکام بسیار بالاتری نسبت به مدل‌های یاد شده برخوردار است. به‌طورکلی تیرآهن IPB در کلاس‌های St54، St44 و ST37 تولید و به بازار عرضه می‌شود که البته در ایران تنها استاندارد St37 به‌صورت رسمی قابل خریداری است. باتوجه‌به وزن بالاتر و مقاومت بالاتر این نوع تیرآهن استفاده از آن نیز بیشتر مربوط به پروژه‌های بزرگ است که قیمت آن را نیز بالا خواهد برد. برای مشاهده لیست قیمت تیرآهن اصفهان امروز کلیک کنید.

کاربرد تیرآهن IPE

هر تیرآهن باتوجه ‌به نوع ساختار و اندازه خود می‌تواند کاربردهای متفاوتی داشته باشد. تیرآهن IPE باتوجه‌به استاندارد خاص خود می‌تواند در بسیاری از قسمت‌های یک سازه استفاده شود. تیر اهن IPE باتوجه‌به داشتن بافت قوی و ساختار بسیار خاص برای مقاومت سازی بسیاری از سازه‌ها نیز مورداستفاده قرار می‌گیرد. همان‌طور که اشاره کردیم تیراهن IPE توسط استانداردهای معتبر کشورهای اروپایی طراحی و تولید شده است. نام IPE نیز به‌اختصار I Profile EuroPeenne است.

استاندارد تیرآهن IPE

استاندارد تیرآهن IPE در تمامی دنیای یکی است. هرچند که موارد بسیاری از جمله نوع فولاد استفاده شده، اندازه، وزن و کارخانه سازنده می‌تواند بر روی کیفیت محصول نهایی تأثیرگذار باشد. اما تمامی محصولات رده IPE را می‌توان در یک سبد گنجاند. باتوجه‌به تفاوت‌های جزئی تمامی اطلاعات مدل‌های مختلف استاندارد تیر اهن IPE اطلاعات آن در جدولی به نام جدول اشتال قرار گرفته که توسط سازنده در اختیار متخصصین قرار خواهد گرفت.

همان‌طور که مشاهده می‌کنید جدول اشتال دارای علامت‌های اختصاری و واحدهای متفاوت است که دانش آن می‌تواند برای هر متخصص سازه بسیار کاربردی باشد. باتوجه‌به این جدول می‌توانید اطلاعات مورد نیاز جهت استفاده و خرید تیرآهن خود به دست آورید.به طور معمول در جداول اشتال وزن تیرآهن IPE درج شده است که این موضوع یکی از مهم‌ترین فاکتورهای زمان خرید تیرآهن است. اما اگر جدول اشتال شما وزن تیرآهن را مشخص نکرده است می‌بایست با استفاده از فرمول طول تیرآهن x وزن واحد طول تیرآهن وزن آن را بدست آورید. این موضوع به علت سنگین بودن وزن آهن و ارتباط مستقیم قیمت تیرآهن با وزن آن از موارد بسیار مهم در زمان خرید تیرآهن است.

مزایا و معایب تیرآهن IPE

همچون دیگر متریال‌های موجود در بازار ویژگی تیرآهن IPE نیز به دودسته تقسیم می‌شوند.

معایب:

تلرانس دمای متریال فولاد و آهن به‌گونه‌ای است که پس از ورود بازه دما به بیش از ۵۰۰ تا ۶۰۰ درجه سانتیگراد مقاومت تیرآهن به‌شدت مورد آسیب قرار می‌گیرد. این دما می‌تواند به دلیل وجود آتش‌سوزی در ساختمان و عدم عایق‌بندی صحیح به تیرآهن‌های موجود در سازه آسیب رسانده و مقاومت آن را کم کند. مورد دوم عامل اکسیداسیون و خورندگی فلز و زنگ آهن است که در تیر اهن IPE نیز وجود دارد.

همان‌طور که می‌دانید قطعات فلزی خصوصاً آهن در برابر رطوبت و شرایط جوی از خود واکنش نشان می‌دهند که این موضوع نیز می‌تواند مقاومت آن را تحت‌تأثیر قرار دهد. البته تمامی این موارد با استفاده از استانداردهای متعدد ساختمان قابل پیشگیری هستند. برای مثال می‌توانید با استفاده از رنگ‌های ضدزنگ یا همان سرنج باعث کاهش اثر رطوبت بر روی سازه فلزی خود شوید.

مزایا:

در کنار عیب‌های یاد شده مزایای بسیاری نیز با استفاده از ویژگی تیرآهن آی پی ای در اختیار سازنده قرار خواهد گرفت. استفاده از فولاد و تیرآهن در سازه و ساخت سوله می‌تواند سرعت انجام ساخت را افزایش داد. اتلاف مصالح در آن بسیار پایین بوده و می‌توان هزینه‌های جاری ساختمان را نیز کاهش داد. وزن سازه فولادی بسیار پایین‌تر از سازه بتنی است که همین موضوع باعث افزایش روزافزون استفاده از تیرآهن در ساختمان شده است. کیفیت یکسان فولاد نیز باعث یکپارچگی مقاومت و ویژگی‌های سازه در تمام قسمت‌ها و طبقات خواهد شد.

تولید تیرآهن IPE

تولید تیر آهن IPE نیز تفاوت چندانی با دیگر استانداردهای موجود ندارد. به‌طورکلی تمامی مراحل تولید تیرآهن در سه بخش نورد کشی، سایزینگ و کنترل قرار می‌گیرند. تولیدکنندگان روش‌های مختلفی را برای ساخت و شکل‌دهی تیرآهن استفاده می‌کنند. در ابتدا کارخانه به‌وسیله جک هیدرولیکی شمش‌های فولادی را به کوره هدایت می‌کند. دمای این کوره به ۱۱۰۰ درجه رسیده و این دما فولاد را جهت نورد آماده می‌کند. این فولاد از بین غلتک‌های گوناگون رد شده و این غلتک‌ها با استفاده از فشار تیرآهن را شکل می‌دهند. این مرحله چندین بار تکرار می‌شود تا محصولی یک‌دست به دست آید.

به‌طورکلی تیر آهن آی پی ای به علت سبکی وزن، سرعت بالا در اجرا و دیگر ویژگی‌های خاص، از محبوبیت زیادی در بازار ایران برخوردار است. اما با وجود تمام ویژگی‌های اشاره شده همان‌طور که اشاره کردیم تیرآهن دارای معایبی همچون عملکرد ضعیف در برابر دمای بالا، رطوبت و فرسایش، دشواری در اتصال به کمک جوش، پیچ و پرچ قابلیت و عدم قابلیت استفاده از آن در محیط‌های با رطوبت بالا برای تمامی سازه‌ها انتخاب مناسبی نیست. اگر میخواهید اطلاعات بیشتری کسب کنید حتما مقاله مقایسه تیرآهن IPB و INP و IPE را ببینید.

اما در نهایت این شما و متخصص سازه شما است که تصمیم می‌گیرد از چه نوع موارد و مصالحی همچون تیرآهن IPE برای ساخت سازه شما استفاده کند. این تصمیم بر اساس شرایط جوی، نوع سازه، بودجه و استفاده سازه می‌تواند متفاوت باشد. پس این نکته را مدنظر داشته باشید که استفاده از تیرآهن در تمامی سازه‌ها نیز انتخاب مطلوبی نیست و در مورد خرید آهن آلات باید اطلاعات کامل داشت.

سوالات متداول

آیا تیرآهن آی پی ای را می توان در ساختمان های بلند استفاده کرد؟

بله این تیرآهن طبق استاندارد اروپایی ساخته شده و کاربردهای وسیعی دارد اما فقط در مناطق زلزله خیر بهتر است استفاده نشود.

میزان مقاومت این تیرآهن نسبت به نوع دیگر آن بیشتر است؟

هر محصولی دارای مشخصات فنی مختص به خود است و از نظر مقاومت و استحکام، به کاربرد نیز وابسته است.

آیا قیمت این تیرآهن ارزان تر است؟

خیر قیمت محصولات به عوامل متعددی بستگی دارد و در برخی سایز ها با هم فرق دارند.